Son Düzenleme Tarihi : Şubat 23, 2021
Prostat kanserinde klasik tedavi yöntemleri nelerdir?
Cerrahi ve radyoterapi (ışın tedavisi)’dir. Cerrahi, kanserin prostat bezinin dışına yayılmadığı durumlarda prostat bezinin tamamının çıkarıldığı bir tedavi şeklidir. Radyoterapide ise prostat kanseri iyonize radyasyon kullanılarak tedavi edilmektedir.
Cerrahi ve radyoterapinin yan etkileri nelerdir?
Bu tedavi yöntemlerinin uygulanmasıyla birçok yan etki ortaya çıkabilmektedir. Cerrahinin en önemli yan etkileri idrar kaçırma ve sertleşme bozukluğudur. Radyoterapi sonrasında ise yorgunluk, saç dökülmesi, kabızlık, kanama, sık idrara çıkma ve idrarda yanma gibi sorunlarla karşılaşılabilir.
Prostat kanserinde ameliyat mutlaka gerekli midir?
Hayır, değildir. Prostatın sadece kanserli bölgesinin tedavi edildiği HIFU yöntemi (High Intensity Focused Ultrasound), prostat kanseri nedeniyle ameliyat düşünülen hastalar için ideal bir alternatiftir.
Prostat kanserinde HIFU tedavisi nedir?
HIFU; prostat kanserinin yüksek enerjili ses dalgaları kullanılarak yok edilmesini sağlayan en modern ve gelişmiş tedavi yöntemidir.
Fokal HIFU adı verilen bu yöntemde kanserli doku en yeni ve yüksek teknoloji içeren görüntüleme yöntemleri kullanılarak, milimetrik hassasiyetle tam olarak hedef alınarak “nokta atışı” yapılır.
HIFU, prostat kanseri tedavisinde etkinliği bilimsel olarak kanıtlanmış bir yöntemidir.
HIFU tedavisinin en önemli üstünlüğü nedir?
HIFU ile prostat bezindeki kanserli doku tamamen yok edilirken bezin geri kalan normal kısmı korunmaktadır; bu sayede tümör çevresindeki normal dokunun sağladığı fonksiyonlar zarar görmediği için ameliyattan sonra görülebilen idrar kaçırma veya sertleşme bozukluğu gibi sorunlarla karşılaşılma riski de ortadan kaldırılmış oluyor.
HIFU tedavisinin yan etki riski nasıldır?
HIFU; prostat kanseri tedavi yöntemleri arasında yan etki görülme olasılığı en düşük olan yöntemdir.
Prostat kanseri için HIFU tedavisi dünyada nerelerde kullanılıyor?
Başta A.B.D ve Batı Avrupa ülkeleri olmak üzere dünyanın pek çok ülkesinde kullanılıyor. HIFU tedavisi başta Avrupa Üroloji Derneği olmak üzere bu alanda otorite konumundaki pek çok mesleki ve bilimsel kurum tarafından önerilmektedir.
HIFU tedavisi kansere nasıl etki eder?
Kanser dokusuna milimetrik hassasiyetle yöneltilen yüksek enerjili ses dalgaları 90 0C’lik ısı etkisi yaratarak kanser hücrelerinin yapısını bozar ve bu hücreleri birkaç saniye içerisinde yok eder.
HIFU tedavisi kimlere uygulanır?
HIFU yöntemi genellikle başlangıç evrelerinde bulunan, küçük boyutlu ve prostat dışına sıçramamış prostat kanseri bulunan hastalarda uygulanıyor.
HIFU yöntemi özellikle;
- Ameliyat sonrasında görülebilen idrar kaçırma ve sertleşme sorunlarını yaşamak istemeyen hastalarda,
- Erken evre yani T1 veya T2 aşamasında prostat kanseri olan hastalarda,
- Agresif (saldırgan) olmayan prostat kanseri olan hastalarda,
- İleri yaş veya genel durum bozukluğu nedeniyle ameliyat edilmeye uygun olmayan hastalarda,
- Daha önce cerrahi, radyoterapi vb. başka tedavi yöntemleri uygulandıktan sonra kanserin nüksettiği hastalarda,
- Ameliyat olmak istemeyen hastalarda,
- Daha önce karın ameliyatları geçirmiş hastalarda,
prostat kanserinin tedavi edilmesi için önerilmektedir.
HIFU tedavisi nasıl yapılıyor?
- İşlemden önce tedavi edilecek alanlar ultrason ve MR görüntüleri ile tam olarak belirlenerek işaretleniyor.
- Bilgisayar teknolojisi yardımıyla her hasta için ayrı ve özel bir tedavi şekli belirleniyor.
- Herhangi bir kesi yapılmadan ve hastaya rahatsızlık vermeden, makata yerleştirilen ve ultrason probu adı verilen küçük bir cihaz yardımıyla hem prostat bezi görüntülenebiliyor hem de prostat bezinde belirlenmiş alan görülerek bu alana ses dalgaları iletiliyor.
- Ultrason dalgaları prostat bezinde sadece kanserli bölgede 90 derecelik ısı artışına yol açarak hedefe yönelik etki gösterirken, bu etki aynı anda ekranda gözle görülebildiği için tedavinin başarısı kontrol edilebiliyor ve çevre dokuların zarar görmemesi sağlanıyor.
- İşleme bağlı olarak prostat ve çevre dokularda bir miktar ödem meydana gelebileceği için işlem sonrasında idrar çıkışına yardımcı olmak amacıyla geçici bir sonda takılıyor; sonda genellikle 3-7 gün içerisinde çıkarılıyor.
HIFU tedavisi için nasıl bir hazırlık gerekiyor?
Barsak temizliği için işlemden 2 saat önce lavman uygulanıyor. Hastamızın işlemden bir gün önce ağızdan antibiyotik kullanması ve işlem öncesinde 6 saat boyunca aç kalması gerekiyor.
Tedavi işlemi ne kadar sürüyor?
HIFU işleminin süresi yakılacak tümör dokusunun büyüklüğüne göre değişir; ortalama olarak 1,5-2 saat sürüyor.
İşlem sırasında ne tür anestezi kullanılıyor?
HIFU tedavisi genel anestezi uygulanarak yapılıyor.
Hastaların işlem sonrasında hastanede yatış süresi ne kadardır?
Hastalarımız işlemin yapıldığı gün veya 1 gün sonra taburcu ediliyor.
HIFU tedavisinin diğer yöntemlere göre avantajları nelerdir?
- Ameliyat ve radyoterapi gibi tedavilerin yol açtığı sertleşme sorunu ve idrar kaçırma riski oldukça azalmaktadır.
- Ağrı ya hiç yoktur veya çok azdır.
- Komplikasyon riski çok düşüktür.
- HIFU sonrasında hastalarımız ya aynı gün ya da ertesi gün taburcu olmaktadır; halbuki ameliyat sonrasında 3-4 gün hastanede kalınmaktadır.
- HIFU tedavisi tek seanslık bir uygulamadır; halbuki radyoterapi 30-60 gün sürmekte ve hemen her gün hastaneye gelmek gerekmektedir.
- Etraftaki normal dokuya veya diğer çevre organlara zarar vermeden kanser dokusuna müdahale edilebilmektedir; bu sayede sertleşmeyi sağlayan damar ve sinirler zarar görmemektedir.
- Radyoterapiden farklı olarak radyasyonun zararlı etkilerine maruz kalınmamaktadır.
- Cerrahiye uygun olmayan veya ameliyat olmak istemeyen hastalar HIFU’dan faydalanabilmektedir.
- Cerrahi, radyoterapi veya HIFU tedavisi sonrasında nüks meydana geldiği takdirde HIFU yeniden ve kolaylıkla uygulanabilmektedir.
HIFU tedavisi sonrasında hastalar nasıl takip ediliyor?
Hastalarımız işlemden 1 gün sonra normal günlük yaşamlarına dönebiliyor. Tedavi işleminden 3-7 gün sonra sonda çıkarılır; her 3 ayda bir kanda prostat spesifik antijen (PSA) kontrolü yapılıyor.